Het verhaal van een V6 ín een V8 blok (2024)

Het verklaart precies waarom in deze oranje XE een dikke V8 ligt.

Laten we het er maar even hebben voordat we ons allemaal in rijdende tosti-ijzers laten voortbewegen: de verbrandingsmotor. Iets specifieker, de benzinemotor van het edele merk Jaguar. Over het algemeen gaan verbrandingsmotoren langer mee dan de auto’s zelf. Een autogeneratie is gemiddeld zo’n 6-7 jaar in productie, al kan dit soms wat afwijken. Sommige Japanse merken wisselen dit sneller af en Volvo neemt graag zijn tijd met de vervanging van hun modellen. Maar overal geldt: de motoren gaan langer mee. Natuurlijk zijn er wel wat kleine wijzigingen en verbeteringen, maar vaak gaat een blok minimaal twee keer zo lang mee.

Jaguar weet dit nog even wat verder op te rekken. Het merk maakte furore met hun fabelachtige zes-in-lijn motoren. Deze serie werd uitgebreid met de V12’s. Het mooie aan deze motoren is dat Jaguar het voornamelijk belangrijk vond dat deze motoren zo soepel mogelijk liepen. 277 pk is voor niemand een indrukwekkend getal. Maar als je zo’n V12 van Jaguar hoort, voelt en beleeft dan merk je dat de motor zo ongelooflijk soepel en trillingsvrij is. Het draagt daadwerkelijk bij aan het ware Jaguar gevoel. Ook het zuipgedrag mag niet onbenoemd blijven. Voor wie denkt dat een Dodge Challenger HellCat, Mazda RX-7 of BMW M6 V10 veel zuipt: deze Jag lacht erom. Maar net als met veel vrienden is het met auto’s dat het altijd gezellig is als er wat wordt gedronken.

In de jaren ’90 waren de zes-in-lijn plus V12 motoren van Jaguar behoorlijk oud en volkomen uitontwikkeld. Onder regie van Ford mocht Jaguar aan de slag voor een nieuwe motorenfamilie. Deze serie kreeg de naam AJ26 mee. Dat getal ’26’ had daadwerkelijk een betekenis. Het was namelijk de bedoeling van deze motoren zowel zes-, acht- en twaalfcilinders zouden komen. 6 + 8 + 12 = 26! Uiteraard kwam het daar nooit van. De S-Type en X-Type wisten nooit de verkooptargets te halen om meer varianten te kunnen rechtvaardigen. Wel kwam de V8 in allerlei vormen en maten voor: van 3.2 liter met 240 pk tot de 4.2 met Eaton supercharger met 420 pk.

Er zijn drie raszuivere ‘Jaguar-V8’ motoren die nooit in een Jaguar zijn geleverd. De eerste is de 3.9 (met 260 pk), deze werden gebouwd voor speciale Fords (zoals de Thunderbird) en een enkele Lincoln. De tweede is een atmosferische 4.4 met 300 pk en bakken koppel. Deze werd specifiek ontwikkeld voor de Land Rover Discovery en Range Rover (+ de Sport). De laatste is de Aston Martin V8 Vantage. Alle varianten daarvan (zowel de 4.3 alsmede de 4.7) zijn dus Jaguar-motoren. Pas sinds kort is deze auto uit productie, kun je nagaan hoe blij ze bij Aston Martin zijn dat ze een moderne V8 van AMG kunnen gebruiken in plaats van een Jaguar motor die in basis meer dan 20 jaar oud is.

Zoals gemeld had Ford andere plannen met Jaguar. De S-Type was in zijn klasse een goede, maar belegen auto. Hetzelfde gold eigenlijk voor de X-Type. Ondanks dat ‘ie uitstekend reed, werd de gemiddelde 3 Serierijder er niet bijzonder warm of koud van. Het frustrerende was dat met name de S-Type en XJ bijzonder goed waren. Onderstel-technisch was er weinig op aan te merken, gewoon op niveau met Mercedes-Benz en BMW. Goede auto, bejaardenstyling en inmiddels oude motoren, dat is geen garantie voor commercieel succes.

Omdat het budget beperkt was moest Jaguar slim zijn. Daarom werden de opvolgers van de S-Type en XJ ontwikkeld op dezelfde basis. Sterker nog, voor sommige tests kon Jaguar gebruik van dezelfde typegoedkeuring. Zo kon Jaguar nog een lange tijd gebruik maken van het oude type koudemiddel voor hun airconditing-installaties. Het design van het interieur en het exterieur waren bij de XF en XJ totaal anders. Zeer gewaagd en zeer modern. Uiteraard waren er oude Jag-rijders met een donkergroene ribbroek, donkerblauwe Paul & Shark trui en donkerrode brogues die het helemaal niets vonden. Jaguar had niet echt veel keuze: net als bijvoorbeeld bij Saab was de fanatieke en kopende klantenkring te klein om te overleven.

Er moesten ook nieuwe motoren komen, uiteraard weer achtcilinders. Nu kun je zeggen: trek die achtcilinders uit de Mustangs en je bent klaar. Dat kon helaas niet. De Mustang achtcilinders (Modular, later Coyote) waren te dorstig en te weinig verfijnd voor een Jaguar. Daarom mocht Jaguar zelf aan de slag met een nieuwe serie: de AJ-III, ook wel AJ133 genoemd.

De derde generatie motoren van Jaguar was moderner en hoogwaardiger dan ooit. Zo was de inspuiting van de geheel aluminium achtpitter direct. De atmosferische V8 was eigenlijk hoogwaardiger dan die met TVS-compressor. Want de versie zonder drukvulling had de beschikking over een variabel inlaatspruitstuk en variabele nokkenasprofielen. Het vermogen van de vijfliter grote motor is minimaal 385 pk en 510 Nm.

De versie met compressor gaat daar natuurlijk met gemak overheen. Minimaal leverde deze motor 470 pk en 575 Nm (in de Jaguar XJ, op sommige markten), maar in Nederland heeft deze motor eigenlijk overal minimaal 500 pk. Sterker nog, je kunt de motor nu nog bestellen in de XJ-R, F-Type R en de Range Rover en Range Rover Sport met vermogens tot 575 pk!

Leuke auto’s, maar qua verkopen zet dat geen zoden aan de dijk. Je moet ook kleinere motoren hebben. Het probleem was wederom geld: dat was zo goed als op. Ook was Ford niet voornemens om nog heel lang met Jaguar door te gaan, dus Ford-motoren waren geen goede optie. Wat moet je dan doen? Iets waar Britten altijd sterk in zijn: creativiteit. De mooiste vorm van creativiteit is als de oplossing te simpel voor woorden is. Iedereen had Facebook kunnen bedenken. De solutie van Jaguar was minder revolutionair (en minder winstgevend), maar wel eenvoudig. Men maakte gebruik van exact hetzelfde blok als de V8, maar in plaats van vier potten aan een bank werden er drie gemaakt.

Van te voren zou je kunnen aannemen dat de V6 een stuk lichter en compacter is dan de V8. Dat is dus mooi niet zo, in dit specifieke geval. Het blok van de V6 is geheel identiek aan die van de V8. Boring en slag zijn anders en de V6 is er alleen maar met compressor (die in het midden van de V ligt), maar de afmetingen van het blok zelf zijn gelijk. Dit zou dus kunnen betekenen dat overal waar de V6 in ligt, je ook de V8 zou kunnen monteren. Dat is een leuk idee, Jaguar doet het zelf trouwens al met de XE SV Project 8. Hopelijk heeft Jaguar de goede smaak om ook nog een XE-R met deze motor te leveren. Dan is ‘ie op basis van alleen al zijn motor de moeite waard.

Ondanks dat deze motoren-familie nu een beetje verouderd begint te worden en de V6 een enorm compromis is, moeten we blij zijn dat Jaguar en Land Rover deze motoren nog aanbiedt. Niet alleen vanwege het feit auto’s binnenkort een elektromotor hebben, maar het zijn een van de laatste Europese topmotoren met karakter. Zowel de V6 als de V8 zijn luist, krachtig en dorstig. Het geluid dat ze produceren is geweldig. Motoren met een compressor klinken sowieso beter dan met een turbo. De turbomotoren van tegenwoordig zijn heel erg luid, inclusief gênante scheetjes tijdens terugschakelen, maar er gaat niets boven ongedempte gorgel van V6 of V8 met het gehuil van een compressor.